گره گروسی بر برجام

پایگاه رهنما:

پس از ناکامی پروژه آشوب و تعویق مذاکرات احیای برجام، نوبت به خبرسازی نسبت به فعالیت های هسته ای جمهوری اسلامی ایران رسیده است و بازهم پای گروسی در میان است؛ گویا ایشان بازیگر بی طرف رویدادها نیست؛ هرچند بورل معتقد است که در جبر تعاملات دیپلماتیک باید مسیر برجام مجدد هموار شود.

بورل: جایگزینی برای برجام وجود ندارد

جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در پاسخ به برخی به انتقادها نسبت به تلاش‌های او برای احیای برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) با تکیه بر ادعاها درباره ماهیت برنامه هسته‌ای کشورمان گفت که شاید این منتقدان به اندازه کافی متوجه خطرات ایران هسته‌ای نیستند. وی ادامه داد: «تا آنجایی که من می‌دانم هیچ جایگزینی برای این توافق به منظور جلوگیری از هسته‌ای شدن ایران وجود ندارد.» مبتنی بر روایت تحلیلی وال استریت ژورنال نسبت به رویکرد بورل به برجام بیان شده است که « مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا حاضر نیست مسئولیت مشکلات پیرامون مذاکرات احیای برجام را به گردن ایران یا دولت بایدن بیندازد اما در پاسخ به این سوال که چه کسی مسئول وضعیت «نزدیک به فروپاشی» برجام است، پاسخی کوتاه داد و گفت: «ترامپ.» استمرار ضربات کلامی بورل به ترامپ به سفرش به اوکراین ختم نشد؛ او در مصاحبه اختصاصی خود با column digital  در پاسخ به سوالی درباره سرنوشت برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) اظهار داشت: خود این توافق که به معنای عدم تبدیل شدن (ایران) به یک قدرت هسته‌ای در ازای مشارکت این کشور در تجارت بین‌الملل و به‌ویژه صادرات نفت بود، به‌طور عملی بازسازی شده بود. وی ادامه داد: «ترامپ بدون هزینه آن را نابود کرد. اگرچه توافق به درستی کار می‌کرد اما (ایالات متحده) از آن خارج شد. پس از آن، توافق عملا به پایان رسید، هرچند پس از آن امکان رسیدن به نقطه پایان وجود نداشت. اکنون نیز ایران وارد شرایطی شده است که دستیابی به هر نوع توافقی را بسیار دشوار می‌کند.»

باز هم گروسی!

رفتارهای رادیکال گروسی برای ممانعت از احیای برجام به رخدادی تکرار مبدل شده است؛ این رفتارها نمایانگر کنشگری وی در مسیر جریان صهیونیستی است. طبق گزارش رویترز، آژانس در این گزارش مدعی شده ایران در مرکز فردو اقدام به  ایجاد یک تغییر اعلام نشده در اتصال بین ۲ آبشار سانتریفیوژها کرده است. این آبشارها اورانیوم را با خلوص ۶۰ درصدی غنی‌سازی می‌کنند. آژانس مدعی شده در جریان یک بازرسی اعلام‌ نشده در روز ۲۱ ژانویه از کارخانه غنی‌سازی سوخت فردو متوجه این تغییر شده است. در این گزارش آمده است: «مدیر کل (آژانس اتمی) نگران است که ایران بدون اطلاع‌رسانی قبلی اقدام به ایجاد تغییرات محسوس در اطلاعات طراحی مرکز غنی‌سازی سوخت فردو در ارتباط با تولید اورانیوم غنی‌شده با خلوص بالا کرده است.» آژانس توضیح نداده اتصال بین این دو آبشار سانتریفیوژی چگونه تغییر داده شده است. در گزارش آژانس تنها تصریح شده که این آبشارها «به گونه‌ای متصل شده‌اند که با نحوه فعالیت اعلام‌شده از سوی ایران تفاوت چشمگیری داشت.» در بخشی از چکیده این گزارش ادعا شده است: «این اقدام با تعهدات ایران ذیل توافقنامه پادمانی ناسازگار است و توانایی آژانس اتمی برای تنظیم رویکردهای پادمانی برای کارخانه غنی‌سازی سوخت فردو و اجرای تدابیر پادمانی موثر در این مرکز را تضعیف می‌کند.» در این گزارش تصریح شده آژانس اتمی برای انجام فعالیت‌های راستی‌آزمایی مانند بازرسی‌ها به فردو دسترسی منظم داشته و در حال انجام گفت‌وگوهایی با ایران برای افزایش این فعالیت‌ها است. گزارش آژانس می‌افزاید: «آژانس و ایران به رایزنی‌هایشان ادامه داده‌اند. آژانس فراوانی و شدت فعالیت‌های راستی‌آزمایی خود را در مرکز فردو افزایش داده‌ است. با وجود این، به برخی تدابیر پادمانی دیگر نیاز است و آژانس در حال رایزنی با ایران در خصوص آن است.

آمریکا و تروئیکای اروپایی باز هم طلبکار شدند

دو روز بعد از انتشار ادعای جدید آژانس بین‌الملل انرژی اتمی درباره ایجاد یک تغییر اعلام نشده در برنامه هسته‌ای ایران، واشنگتن و تروئیکای اروپایی از موضعی طلبکارانه ادعاهایی مطرح کردند. در بیانیه مشترک آمریکا و تروئیکای اروپایی آمده است: «ما دولت‌های فرانسه، آلمان، بریتانیا و ایالات متحده، گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را مبنی بر اینکه ایران بدون اطلاع قبلی آژانس، تغییرات اساسی در اتصال برخی از سانتریفیوژهای خود اعمال کرده است، مورد توجه قرار می‌دهیم. این سانتریفیوژها اورانیوم با غنای بالا تا ۶۰ درصد تولید می‌کنند و در کارخانه غنی سازی فردو قرار دارند.» واشنگتن و متحدانش در این بیانیه بدون اشاره به نقض مکرر تعهدات خودشان در قبال توافق هسته‌ای برجام و تداوم اقدامات غیرقانونی آنها در قبال ایران، تهران را به «نقض تعهدات» متهم کردند. آمریکا و تروئیکای اروپایی در پایان این بیانیه بدون اشاره به نقض مکرر تعهداتشان در قبال برجام اعلام کردند: «ما از ایران می‌خواهیم که به تمام تعهدات بین‌المللی الزام‌آور قانونی خود بر اساس توافق جامع پادمانی با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پایبند باشد و به طور کامل با آژانس در اجرای پادمان‌های مؤثر در فردو همکاری کند.» بیانیه طلبکارانه و ضد ایرانی واشنگتن، لندن، پاریس و برلین در شرایطی صادر شده که آنها به رغم تعهدات صریح در قبال توافق هسته‌ای برجام، همچنان از اجرای تعهدات سر باز می‌زنند و فراتر از آن در حال دمیدن بر اقدامات غیرقانونی از قبیل اعمال تحریم‌های ضد ایرانی به بهانه‌های مختلف اصرار دارند.

چشم انداز تحلیلی

براساس اظهارنظر تحلیلگران سیاسی اقداماتی که آژانس در طول یک‌سال گذشته و در مقاطع مختلف مانند تصویب قطعنامه‌های شورای حکام از خود نشان داده همواره این واقعیت را نشان داده که این نهاد بین‌المللی و شخص آقای «گروسی» به مثابه ابزار فشار طرف غربی روی ایران و کشورهای هدف عمل می‌کنند. طبیعی است که در جنگ ترکیبی موجود که یکی از حوزه‌های متعدد مورد نظر آمریکا برای فشار سیاسی و دیپلماتیک است، آژانس جایگاه ویژه‌ای داشته و همواره سعی می‌کند با ابزارهای گوناگون و بهانه تراشی‌ها به عنوان یک ابزار فشار سیاسی بر جمهوری اسلامی ایران عمل کند؛ به عنوان نمونه بهمن ماه سال گذشته وقتی طرفین مذاکره به تفاهم نزدیک‌تر می‌شدند، آژانس پذیرفته بود که در طول ۴ ماه یعنی تا حدود خردادماه گذشته، پرونده‌های موجود را مختومه اعلام کند. سفر آقای «گروسی» به تهران هم به همین منظور انجام شد. اما با زیاده خواهی طرف غربی و عدم پایبندی به تعهدات انجام شده توسط طرف غربی و اصرار به حفظ بخشی از تحریم‌ها، آژانس هم تغییر رویه داد، به گونه‌ای که تا قبل از مذاکرات وین حتی اگر فرانسه هم به دلیل نیاز به تأمین انرژی در زمستان جاری تمایل داشت موضوعات اختلافی فیصله پیدا کند «بایدن» رسماً این اجازه را به فرانسه نداد و آژانس را به عنوان یک ابزار فشار روی ایران نه تنها حفظ کرد بلکه بیشتر به آن نقش داد تا پس از مدتی، بهانه کامل‌تری برای فشارهای بیشتر و هیاهو و جنجال در آژانس وجود داشته باشد. بنابراین این اقدام در چارچوب جنگ ترکیبی آمریکا در حوزه فشار سیاسی و دیپلماتیک قابل بررسی است و قطعاً نباید آن را به عنوان یک اقدام شیطنت‌آمیز یا اشتباه مجزا و جداگانه در نظر گرفت. بلکه قطعاً در چهارچوب پازلی این کار انجام می‌شود و باید به دیگر قطعات آن هم توجه شود.